Canavar Kesifte !

Selamlar,

Bisikletçiliğin gezginlik ile harmanlandığı yerdir tur bisikletçiliği. Kimi diyar diyar gönlünce dolaşmak ister, kimi dünyanın etrafını mümkün olan en kısa sürede dönmek ister, kimi yeni insanlar yeni hayatlar tanımak için çıkar yola, kimi tarihe, doğaya dokunmak için… Herkesin farklı farklı hayalleri, istekleri vardır. Neyse ben olayın felsefe boyutuna inmeyeceğim. Uzmanlık alanım değil sonuçta :) Her turcunun farklı bir seyahat anlayışı olduğu için  yapılan turlara göre ekipman seçimi de çeşit çeşittir. Bu yazı dizimizde tüm tur bisikletçiliği ekipmanlarını kabaca inceleyip elimden geldiğince  ayrıntıya girmeye çalışacağım. Bisikletten tutun, kamp malzemelerine, elektronik ekipmanlardan, giyim ürünlerine hepsini elimden geldiğince işlemeye çalışacağım.

Öncelikle beni bir anda bu yazıya sevk eden şeyi açıklamak istiyorum. Son zamanlarda motosiklet, multikopter ve model uçak konularına merak salmış durumdayım. Ve nasıl bu sitede elimden geldiğince tecrübe ve fikir sahibi olduğum konuları sizinle paylaşıyorsam aynı şekilde araştırdığım konularda da benzer çalışmaları arıyorum. Çok şükür bilgilendiğim pek çok site buluyorum. Lakin olaya daha ilk giren birisi olarak bir insan başta çok ciddi tökezliyor. Bu duyguyu uzun süredir yaşamadığımı farkettim. Madem öyle bu gazı kaybetmeden google da ”bisiklet turculuğu”, ”bisiklet turu nasıl yapılır?”, ”bisiklet ile maksimum kaç km yol yapılır?”,  ”Bisiklet turuna çıkacağım çadır önerisi”, ” tur bisikleti nasıl olmalıdır?”  gibi sorgular ile arama yapan arkadaşların kafasını karıştırmadan mümkün mertebe sade ve anlaşılır bir dille alıştıra alıştıra teknik detaylara inerek bir yazı dizisi oluşturmaya karar verdim.

1)TUR BİSİKLETİ

Kafadan girelim tur bisikleti nasıl olmalıdır? Bunun bana göre kesin ve net bir tarifi yok. Çünkü herkesin tur tarzı farklı ve bu tur tipine göre de bisikletler çeşitlenebiliyor. Genelde 28” teker çapına sahip, yol veya kelebek gidonlu, ince tekerli, sabit çatallı, ön ve arka bagaja sahip olan bisikletler tur bisikleti olarak lanse edilir. Evet durum kısmen bu. Daha doğrusu genel tur bisikletçiliğine hitap eden bisikletler böyledir. Fakat dünyamız  çok çeşitli satıh ve coğrafi şekillerden meydana gelmektedir. Bu da yapılacak faaliyetin tipine göre faaliyete uygun tur bisikletinde de çeşitliliklere yol açıyor. Mesela kimisi daha ağır şartlarda tur yapmak ister. İşte o zaman ön süspansiyon şart koşulur. Mümkün mertebe 26” teker ölçüsü benimsenir. Lastikler yol durumuna göre daha kalın ve dişli profil seçilir v.s. Yol şartları, kaliteli asfalttan ibaret ise yüksek hızdan kaynaklanacak rüzgar direncini minimuma düşürebilmek adına daha yatık ve sportif duruşa izin veren yol tipi gidona sahip, ince ve dişsiz lastiklere sahip asfalt yollarda daha az kuvvet ile daha çok yol alınabilen bisikletler tercih edilir. Görüldüğü üzere tur bisikletleri konusu oldukça geniş bir bisiklet yelpazesini barındırır fakat ortak özellikleri çok benzerdir. Peki ne olmalıdır bir  tur bisikletinin vasıfları?

A) SAĞLAM VE SADE YAPILI OLMALI:

Dağ başında, şehirler arası yollarda veya pek gelişmemiş bir yerleşim yerinde bisikletimizde çıkabilecek herhangi bir teknik arıza, turumuzun üzerine sıkılmış limon etkisi yapabilir. Birden midemiz ekşir, ağzımız buruşur falan :) Buna bir de olası, olumsuz hava şartları veya çeşitli olumsuz çevre faktörlerini de eklerseniz değmeyelim keyfimize :) Bu yüzden bisikletimizin durduk yere sorun çıkarmayacak malzemelerden yapılmış olması çok önemli. Sorun elbette çıkacak fakat sorun çıksa dahi bisikletimizin sade yapısı sayesinde kolaylıkla onarılabilmeli ve bu onarımı kendimiz yapabilmeliyiz. Üzerinde çeşitli teknoloji barındıran hidrolik disk frenler, performansa yönelik üretilmiş piyasada çok bulunmayan çeşitli ekipmanlar veya bisikletler gerek sorun karşısında müdahale güçlüğü, gerekse yedek parça temin zorluğu ve maliyeti nedeni ile pek tercih sebebi değillerdir. Düşünsenize Anadolu’nun ücra bir ilçesinde bulunan bir  bisikletçiye gidip fren teli veya fren pabucu istiyorsunuz ve ya shimano hidrolik mineral yağ veya avid elixir disk fren balatası istiyorsunuz…  En azından parça temini konusunda geleneksel parçaların Bu ekipmanlarla tur yapılmaz demiyorum. Yanınızda yedek malzeme taşır, her türlü soruna karşı müdahale edebilecek teknik beceri edinir yine tura çıkarsınız. Fakat yaptığınız faaliyet açısından mantıklı bir iş yapmamış olursunuz…

Performans ürünlerinin tur bisikletinde kullanılmasının bir başka dezavantajı ise minimum ağırlık seviyesine çekilebilmek için yarış şartlarında gereken dayanım baz alınarak parçaların et kalınlıkları azaltılmakta veya öz kütlesi daha az olan yumuşak metaller kullanılmakta. Örnek vermek gerekirse yarış için üretilmiş bir aluminyum dağ bisikleti kadrosu 1500 gr civarındadır. Ve bu ağırlığa ulaşabilmek için kadronun dağ bisikleti şartlarında baskı almayan yerleri daha da inceltilir. Tur bisikletinin çeşitli yerlerine yükler yüklediğimiz için dağ bisiklet şartlarında gelen baskılardan çok daha fazlası bisiklete uygulanacak ve bir gün tatsız anlar yaşanmasına sebebiyet verebilecektir.

Eğer bütçeniz müsait ise özellikle patlamaya karşı korumalı lastiklerden edinin. Bu lastikler normal lastiklerden daha ağır olabilir fakat tur esnasında lastiğinizin yersiz bir anda patlaması hiç hoş olmaz…

Ayrıntılara daha sonra gireceğiz…

B) KONFORLU OLMALI:

Bisikletin görünüşü ve üzerinde sizin duruşunuzdan ziyade gün boyu üzerinde pedal çevireceğiniz, selesi ile bütünleşeceğiniz bu ulaşım aracında ne kadar rahat ettiğimizin büyük önemi var. Her gün sonunda bacak, popo, omuz, boyun ve bilek ağrıları ile bisikletten inmek turunuzu mahvetmeye yeter… Konfor da kişiden kişiye göre değişiklik gösteriyor elbet. Pek çok insanın rahat ettiği bir selede bir başkası çekilmez acılar yaşayabiliyor. Yani ”tur bisikleti böyle olmalı. Daha hızlı gidersin. Daha dengeli olur.” gibi söylemlerle size dayatılan bisikletlerin üzerinde rahat değilseniz o bisikletlere hiç bulaşmayın. Neyse detaylar sonraki yazılara.

C) YÜKSEK YÜK TAŞIMA KAPASİTESİ OLMALI:

Sonuçta tüm yükümüzü üzerine bindiğimiz bisiklet taşıyacak. Arka bagaj olmazsa olmazlarımızdan. Arka bagajın her iki yanına birer çanta ve üstüne kamp malzemelerimizi bağlayarak kısa vadeli turlarımız için asgari yük taşıma kapasitesini sağlayabiliriz. Şayet çıkacağımız tur oldukça uzun bir zaman dilimini kapsıyor veya çıkılacak faaliyetin kapsamından ötürü çok daha fazla ekipman taşımamız gerekiyorsa  ön bagaj ve ön çanta edinmek kaçınılmaz oluyor. İşte tur için kullanacağımız bisiklette kadronun arka bagaj için uygun montaj deliklerinin olması ve ön çatal veya amortisörün bagaj bağlanmasına herhangi bir manisinin olmaması gerekiyor. Örneğin karbon çatallara veya yarış için üretilmiş süper hafif amortisörlere bagaj demiri bağlamanızı kesinlikle önermiyorum.

Gün boyu ihtiyacımız olan eşyaları arka bagajın en üstüne koymak mantıklı bir hareket olur. Bir de her zaman elimizin altında olmasını istediğimiz eşyalar için gidon çantası edinmek turu biraz daha konforlu hale getirebiliyor. Örneğin ben gidon çantamda fotoğraf makinesi, çeşitli kamera aparatları ve batarya bulunduruyorum. Yük taşıma sadece bu kadarla kalmıyor. Tut ki tur ekipmanını ve faaliyetin derecesini iyice abarttık ve bisikletin üzerinde çanta koyulabilecek hiçbir yer yok o zaman imdadımıza römorklar yetişiyor. Römorklar bisiklet turları için normal şartlarda 3. derece taşıma sistemidir. Tur şartları gözetildiğinde belli başlı dezavantajları vardır. Örneğin bisikletinizi tek parça halinde bir yerden aşırtamazsınız. Taşıyacağınzı yük için edindiğiniz ekipmanın ağırlık oranı fazladır. (ortalama bir römork 5-8 kg arsında olur. Bagaj+çanta sistemleri bunun çeyreği ağırlığındadır) Yazıyı bağlayabilirsem ileriki serilerde bu konudan da bahsedeceğim… Ayrınca tur bisikletimiz ne kadar su taşıyabiliyor? Kaç suluk kafesi montaj deliği var? Bunlardan kaçı büyük mataraların kullanımına uygun? Bunlar haricinde bisikletin su taşımak için kullanabilecek uygun alanları var mı?

Bisiklette olası bir teknik soruna müdahale etmek amacıyla yanımızda bulundurduğumuz alyan seti, yama seti, iç lastik v.b. tamir ekipmanlarına kolay ulaşım için bir kadro çantası  da çok işlevsel olabilir.

D) DÜŞÜK SÜRTÜNMELİ MEKANİZMALARA SAHİP OLMALI:

Çok abartmamak gerek. Bahsetmeye çalıştığım şey tur bisikletinizin teker göbekleri ve orta göbeği  bakımlı, düzgün sıkılmış olmalı. Jantlarınızda yamukluk bulunmamalı ve frenleriniz jantlarınıza sürtmeyecek şekilde ayarlanmalı. Çekiş sistemi bakımlı ve ayarlı olmalı. Lastikleriniz tur yapacağınız güzergaha uygun seçilmeli. Bu detaylara dikkat edersek tur esnasında bisikletin bakımsızlığı ve ayarsızlığından kaynaklanan fazladan güç kayıplarının önüne geçmiş oluruz. Aslında bu madde tüm bisikletler için geçerli…